Göktürk alfabesi ne zaman ve kimler tarafından kullanıldı?

Orta Asya'nın kadim yazı sistemlerinden biri olan Göktürk alfabesi, Türk dilinin ilk yazılı kaynaklarını oluşturmuştur. Bu runik karakterli alfabe, Türk kültür tarihinin en önemli belgelerinden olan Orhun Yazıtları'na hayat vermiş, çeşitli Türk boyları tarafından nesiller boyu kullanılmıştır.

17 Kasım 2025

Göktürk Alfabesi Nedir?


Göktürk alfabesi, Türklerin tarih öncesi dönemlerinde geliştirdikleri, Orta Asya'da kullanılan bir yazı sistemidir. Bu alfabe, Türklerin ilk yazılı belgelerini oluşturduğu dönemde, özellikle Göktürk Kağanlığı döneminde kullanılmıştır. Göktürk alfabesi, runik ve diğer eski Türk yazı sistemlerinin özelliklerini taşır ve Türk dilinin ilk yazılı kaynağını temsil eder.

Göktürk Alfabesinin Tarihsel Gelişimi


Göktürk alfabesinin kökenleri, M. Ö. 2000'li yıllara kadar uzanmakta olup, ilk defa 7. yüzyılda Türk Kağanlığı döneminde resmi yazı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu alfabe, Orta Asya'da yaşayan Türk toplulukları arasında yaygın olarak kullanılmıştır.

Kimler Tarafından Kullanıldı?


Göktürk alfabesi, başta Göktürk Kağanlığı olmak üzere, çeşitli Türk boyları tarafından kullanılmıştır. Özellikle:
  • Göktürkler
  • Uygurlar
  • Peçenekler
  • Oğuzlar
Bu topluluklar, alfabenin getirdiği avantajlarla birlikte, kendi dillerini yazılı hale getirmiş ve tarihlerini, kültürel değerlerini gelecek nesillere aktarmışlardır.

Göktürk Alfabesinin Özellikleri

Göktürk alfabesi, 38 harften oluşmakta olup, sağdan sola yazılmaktadır. Harfler, hem sesli hem de sessiz harfleri içermekte ve bazı harfler, bağlı olduğunda farklı şekillerde yazılabilmektedir. Bu durum, alfabenin fonetik zenginliğini ve yazımda esneklik sağlamaktadır.

Göktürk Alfabesi ile Yazılmış Belgeler

Göktürk alfabesi ile yazılmış en önemli belgeler, Orhun Yazıtları'dır. Bu yazıtlar, Türk tarihinin erken dönemine ait bilgileri içermekte ve Türk milletinin dili, kültürü ve tarihi hakkında önemli veriler sunmaktadır. Orhun Yazıtları, Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk anıtları olarak bilinir.

Sonuç

Göktürk alfabesi, Türk tarihinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu alfabe, Türklerin yazılı tarihini başlatmış ve kültürel miraslarını koruma konusunda büyük bir rol oynamıştır. Günümüzde, Göktürk alfabesinin incelenmesi, Türk dili ve tarihi üzerine yapılan araştırmalar için büyük bir öneme sahiptir.

Ekstra Bilgiler

Göktürk alfabesi, yalnızca tarihi bir yazı sistemi olmanın ötesinde, Türk kimliğinin ve kültürel varlığının bir sembolü haline gelmiştir. Bu alfabenin incelenmesi, Türk dil bilimi, tarih ve arkeoloji alanında önemli katkılar sağlamaktadır. Ayrıca, modern Türk alfabesi, Göktürk alfabesinin bazı unsurlarını barındırmaktadır, bu da Türk dilinin köklü geçmişi ile günümüzdeki durumu arasında bir köprü oluşturur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Alfabe Nedir
Alfabe Nedir
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Enokyan Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Enokyan Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Almanca Alfabe Kullanımı ve Tarihi
Almanca Alfabe Kullanımı ve Tarihi
Kuranı Kerim Alfabesi
Kuranı Kerim Alfabesi
Kazak Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Kazak Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Osmanlıca Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Osmanlıca Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Güncel
Braille Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Braille Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Güncel
Melek Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Melek Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Güncel
Uygur Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
Uygur Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
;