Göktürk alfabesi, Türklerin yazıya gereksinim duyması üzerine oluşturulmuştur. Türklerin yazıya olan ihtiyaçları oldukça geç belirmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, Türklerin ilk kullandığı yazı sistemi olarak Orhun alfabesi bilinmektedir. Orhun yazısına 6. yüzyılda Orhun yazıtlarında rastlanmaktadır. Bu noktada önemli bir husus atlanmamalıdır: Orhun yazıtlarından dolayı bu alfabeye Orhun alfabesi denmesine rağmen, aynı alfabe iki yüzyıl önce Yenisey'deki yazıtlarda da kullanılmıştır. Göktürkler, Kırgızlar ve Uygurlar tarafından bu coğrafyalarda kullanılan Orhun yazısı, bazı Türk boyları tarafından Avrupa'ya taşınmıştır. Hatta Macaristan'daki Sekeller tarafından 16. yüzyılda kullanıldığı bilinmektedir.

Göktürk alfabesi, Türklerce kullanılan ve pek çok büyüklü küçüklü yazıtlarda karşılaşılan bir alfabedir. Dikiliş ve yazılış tarihide bilinen bu büyük yazıtlar, Moğolistan'da Orhun Irmağı kenarlarında bulunan Göktürk Yazıtlarıdır. Bu alfabede 4 sesli, 26 sessiz ve 8 birleşik olmak üzere toplam 38 harf bulunmaktadır.

Göktürk yazıtları, Orhun alfabesinden günümüze kalan en önemli ve büyük yazıtlardır. Bu yazıtların çözülüp değerlendirilmesi ve üzerinde araştırmalar yapılması ancak 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. Bu alfabeyle yazılan ilk yazıtlar, Yenisey Irmağı boyundaki yazıtlardır. 1889 yılında bir büyük yazıt daha ortaya çıkarılmış ve bunlara Orhun yazıtları denmiştir. Bu yazıtların diğerlerinden farkı, arka yüzlerinde Çince yazıların bulunmasıdır. Bu yazıtlar Danimarkalı Türkolog Wilhelm Thomsen tarafından 1893 yılında çözülmüştür. Bu yazıtların Kültigin ve Bilge Kağan tarafından diktirildiği, eski öz Türkçe'nin bir lehçesi olduğu ve Göktürklere özgü bir yazı metni olduğu ortaya çıkmıştır.

Göktürk alfabesi oluşturulurken, diğer alfabelerde olduğu gibi o milletin sık kullandığı resimlerden etkilenilmiştir. Örneğin, "Y" harfi Türklerin hayatında önemli bir araç olan "yay" kelimesinden türemiştir. "Oq" harfi ise bildiğimiz "ok" kelimesinden türetilmiştir. Göktürk alfabesinin Soğdcadan geçtiğine dair bir belge olmasa da, Pehlevi ailesi tarafından İran'daki çevre ülkelerde bulunan Türkleri etkilemek için bu tez desteklenmiştir.

Göktürk alfabesinde 38 harf vardır. Yenisey yazı sisteminde 150'den fazla işaret sistemi varken, bu yazı sistemi elenerek 38 harfe düşürülmüştür. Bunlardan 4 ünlü, 34 ünsüz harf bulunmaktadır. Türkçede bu kadar ünsüz bulunamamasının nedeni, Göktürk alfabesinde birçok sessiz harfin iki ünsüz işaretle gösterilmesidir. Seçilen iki ünsüz harfin kullanılması, kelimenin kalın veya ince vokalde seyretmesine bağlıdır. Örneğin, "bars" kelimesinde kullanılan "b" harfiyle "bilge" kelimesinde kullanılan "b" sessizini oluşturan iki ünsüz farklıdır. Bu gibi "b, d, g, ğ, l, n, r, s, t, y" seslerini veren ikiser adet sessiz harf vardır. Ayrıca, Göktürk alfabesinde "ık, ok, nç, yn" gibi çift ünsüz işaretleri de mevcuttur.

Bu alfabe kullanılarak yazılan yazılarda harfler, Türkçe yazılarda olduğu gibi birleşmez ve ayrı ayrı yazılır. Cümleler ise aralarına iki nokta üst üste konarak birbirinden ayrılır. Bunların dışında başka noktalama işareti kullanılmaz. Yazı sağdan sola doğru yazılmaktadır.