Türk Alfabesi
Türk alfabesi, 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı kanunla kabul edilmiştir. Alfabede Latin harfleri temel alınmıştır. Kabul edilen kanuna göre, alfabede 29 harf bulunmaktadır. Alfabe büyük ve küçük harfler sırayla yazılmaktadır. Ünlü harflerden 'a, ı, u' harflerinde yabancı kökenli olan kelimelerde, ince okumak ve uzunluğu göstermek için im kullanılır.
Alfabe harflerin belli bir diziliş sırasına sahip olan bir bütündür.
Türk alfabesinin kanuna göre diziliş sırası
Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg Ğğ Hh İi Iı Jj Kk Ll Mm Nn Oo Öö Pp Rr Ss Şş Tt Uu Üü Vv Yy Zz.
Kanunda kabul edilen şekle göre, İ harfi I harfinden önce gelse de uygulama da I harfi daha önce yazılarak kullanılmaktadır. Kullanılan her ses için farklı bir harf kabul edilmiştir. Fakat boğumlanma noktası farklı olan, ince ve kalın olarak iki türü olan g, k, I seslerine birer harf kullanılmıştır. Latin harflerini kabul etmiş olan bazı ülkelerde, büyük i harfi noktasız olarak kullanılır. Ancak bu isimler i sırasında bulunur. Batı dillerinde kullanılan Qq, Ww, Xx harfleri alfabemizde yer almamaktadır.
Türk alfabesinde harflerin sınıflandırılması
Alfabede yer alan (A, e, ı, i, o, ö, u, ü) harfleri sesli harfler, diğerleri ise sessiz harf olarak sınıflandırılmıştır.
Ünlü harflerin sınıflandırılması: Ünlü harfler kendi aralarında üç farklı duruma göre sınıflandırılmıştır.
Çıkış yerleri ve durumlarına göre. - Kalın ünlüler: a, ı, o, u
- İnce ünlüler: e, i, ö, ü
Dudakların durumuna göre. - Düz ünlüler: a, e, ı, i
- Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
Ağzın açıklığına göre. - Geniş ünlüler: a, e, o, ö
- Dar ünlüler: ı, i, u, ü
Ünsüz harflerin sınıflandırılması: Ünsüz olan harflerde kendi aralarında üç farklı şekilde sınıflandırılmıştır.
Seda bakımından yapılan sınıflandırılma. - Sedalı olan ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
- Sedasız olan ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t
Teşekkül noktası açısından yapılan sınıflandırılma. - Dudak ünsüzleri: b, m, p
- Diş dudak ünsüzleri: f, v
- Diş ünsüzleri: d, t, n, s, z
- Damak diş ünsüzleri: c, ç, j, ş
- Ön damak ünsüzleri: g, k, l, r, y
- Arka damak ünsüzleri: ğ
- Gırtlak ünsüzü: h
Temas derecesi açısından yapılan sınıflandırılma. - Temas derecesi açısından tam olanlar: b, c, ç, d, g, k, p, t
- Teşekkülünde hava açısından dar bir geçit olanlar: f, ğ, h, j, s, ş, v, z
- Teşekkülünde hava açısından geniş bir geçit olanlar: m, n, r, y
23.01.2024 03:45:45
Türk Alfabesi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
