Dilsiz alfabesi, konuşma engeli ile doğan veya sonradan konuşamama problemi yaşayan insanların birbirleriyle veya çevreleriyle iletişim kurmalarını sağlayan hareketler dizisidir. Hayvanların bile aralarında kendi metotlarıyla iletişim kurdukları dünyada insanların birbirleriyle iletişime ihtiyacı yadsınmayacak bir gerçektir. İlk çağlarda doğada mağaralar içinde hayat süren insanların konuştukları belli bir dil yoktu. Tepkilerini sesle, isteklerini vücut hareketleriyle gösteriyor birbirlerine karşı dil olmadan farklı bir iletişim yolunu kullanıyorlardı. Eski çağlardan itibaren günümüze kadar konuşma dili geliştirildi, kişiler arası iletişim sorunları elbette ki aşıldı, yazı bulundu akabinde teknolojinin gelişimiyle bugün yüzlere farklı iletişim sistemini kullanır hale geldik. Günümüzde konuşma yetisinden mahrum olmak tabii ki kimsenin istemeyeceği bir şey fakat bu, kişinin dünya ve çevresi ile iletişimini sağlamasına engel değil.

Dünyada, çeşitli duyu organları işlevini yerine getiremez halde olan milyonlarca insan bulunuyor. Kimi görme yetisini kullanamıyor, kimi işitemiyor, kiminin bedensel ve ruhsal engelleri var kimisi bunların birkaçını aynı anda üzerinde bulunduruyor ve hayatları diğerlerinden daha zor. İnsanlar engelli duyularının yaşattığı eksikliği diğer duyularını daha fazla kullanarak aşmaya çalışıyorlar. Dilsizler; anlatmak istediklerini tek nefeste bir veya birkaç cümle ile karşıdakine aktaramamanın eksikliğini ve zorluğunu yaşamları boyunca yaşıyorlar. Fakat fiziksel el kol hareketleri ile, dudak hareketleri ve göz temasıyla insanlarla iletişim kurabiliyorlar.

Dilsizlerin iletişimlerini sağlamada en çok kullandıkları yol işaret dilidir. Aslında bu alfabe sağırlar için daha hayati önem taşımaktadır. Dilsiz biri sesleri duyarak her şeyi anlayabilir, karşısına duygularını anlatmak için bu alfabeye ihtiyaç duyar, bunun yanında yazılı, görsel iletişimi de kullanabilir. Fakat sağır bir kişi söylenenleri anlamak için özellikle, düşündüklerini anlatmak için de aynı şekilde işaret diline ihtiyaç duyar.

İşaret dili; sağır/dilsiz insanların el, kol, mimik hareketleriyle duygu düşüncelerini karşı tarafa anlatmak ve anlamak için kullandıkları bir iletişim yoludur. İhtiyaç duyan duymayan herkes tarafından kolaylıkla öğrenilebilir. Bu dil, dünyada ve ülkemizde bölgelere göre farklılıklar içermektedir fakat standartlaştırma çalışmalarına önem verilmiş ve bu farklılıklar giderilmeye çalışılmaktadır. MEB İşaret Dili Kılavuzu üzerinden ve kurslar yardımıyla bu dil öğrenilebilir. İşaret dili belli standartları içerse de ülkelere göre parmak alfabesi farklılıklar gösterebilmektedir.

Dilsiz alfabesi öğrenmek dilsizler için mecburi bir ihtiyaç iken böyle bir özrü bulunmayan insanların da öğrenmesi gereken bir dildir. Çünkü dilsiz insan duygularını karşı tarafa işaret diliyle anlatmak zorunluluğunda olması nedeniyle, karşı tarafın onu anlaması için bu dili bilmesi gerekir. Son zamanlarda duyarlı insanlar tarafından bu alfabenin temelleri öğrenilmeye çalışılmaktadır. İnsanların bu duyarlılığı çevrelerine aşılamaları ve konuşma engeli olan vatandaşların iletişim yükünü azaltmak için dilsiz alfabesini öğrenmeleri gerekmektedir.